Kapalı Ortamda Yapılan BSF Üretiminde Aydınlatma

Journal of Insect Physiol 2016 Aralık sayısında -Kapalı bir ortamda yapılan Black soldier Fly üretimini artırmak için sineğin gözünün ışık spektrumu duyarlılığından yararlanılarak LED ile yapılan aydınlatmadan yararlanılması-başlıklı bir makale yayınlandı.

Makalede sineğin göz retinasının ultraviyole ile birlikte mavi ve yeşil duyarlılığından yaralanılarak 5 yıl süren çalışmasının sonuçları irdeleniyor. Çalışmada UV, mavi ve yeşil LED aydınlatma ile klasik florosan aydınlatma karşılaştırılmış. Her iki grup sineğin yumurtlama sayısı aynı olmakla birlikte LED grubunda yumurtadan çıkan larva sayısında belirgin bir artış gözlenmiş. 

Makale LED kullanılarak dizayn edilmiş aydınlatma tasarımı ile çatıdan gün ışığı ile yapılan aydınlatma arasında BSF larva üretiminde gün ışığı ile aynı hatta daha iyi bir verim elde edilebileceği savunuluyor. Ayrıca düşük yoğunluklu LED kullanımı yüksek yoğunluklu LED aydınlatmaya göre muhtemelen sineğin daha az enerji harcamasına bağlı olarak daha uzun süre yaşam süresi sağladığı da çalışmada çıkan önemli bir diğer sonuç.

Black Soldier Fly Larva Yetiştirme Kılavuzu

Haeree H. Park 

University of Massachusetts Amherst,

Bu kullanma kılavuzu büyük ve küçükbaş hayvan, kümes hayvani ve kültür balıkçılığı yapan tüm işletmelerin biyolojik atık yönetiminde yardımcı olmak düşüncesi ile hazırlanmıştır

BSF larvalarının organik atıkların biyodönüşümü konusundaki olağanüstü kapasitesi yüksek kalitede yeme düşük maliyetle ulaşılmasını sağlamaktadır. Bu gerçekleştirilebilir sürecin değişik aşamalarının gözden geçirilmesi, hayvan yetiştirme işletmelerinin geleceğine çok değerli katkılar da bulunacaktır.

Giriş

BSF bütün batı yarımküresinde ve Avustralya'da yaşar. Erişkin sineğin i̇ğnesi ve ağzı yoktur. Bu nedenle organik artık tüketmezler. İnsan ya da bir başka memeliyi ısıramazlar. Erişkin sinekler i̇ki santim boyundadır. Dişilerin karın bölgesi kırmızımsı renkte erkeklerin ise bronza  yakındır bacakları siyah olup uçları sarı renktedir siyah, ve düz İki anteni vardır

Yetişkin sinekler uçarken çiftleşir ve dişi sinek 500 civarında yumurta yapar. Bu yumurtadan çıkan larvaların biyolojik atık yemeleri ise hem araştırmacıların hem de hayvan üreticilerinin ilgisini çekmektedir. BSF larvaları hayvan dışkısı ve yemek atıklarını büyük hacimlerde yiyerek olağanüstü bir hızla büyürler. Bu biyolojik kütle %40’tan fazla protein %30’dan fazla yağ içerirler. BSFL direk olarak yada kurutulduktan sonra hayvan yemi olarak kullanılabilirler.

BSF insanların yaşam  alanlarından uzak durular bu nedenle hastalık taşıma riskleri yoktur ayrıca rekabet ederek başka sinek  ve böceklerin popülasyonlarını sınırlarlar. Kısa yaşam döngüleri sık üremeleri bu sineklerin büyük boyutlarda ve uzun süreli olarak üretimini kolaylaştır. Biyolojik atık tüketmeleri hem bu atıkları çevreye zararsız hale getirmeleri ve hem de yüksek kalitede hayvan yemi sağlamaları nedeni ile etkin ve düşük maliyetli bir modeldir.

Üretim

Yumurtalar

Erişkin BSF 5-8 günlük kısa bir yaşam döngüsüne sahiptir. Pupa dönemden erişkine dönmeden birkaç gün sonra dişi BSF bir eş bulur. Erkek sinek, dişi sinek uçarken yolunu keser ve havada çiftleşir. Dişi ve erkek sinek çiftleşirken yere düşerler. Dişi sinek zaman kaybetmeden 500 den fazla yumurtayı cisimlerin yada çürümekte olan organik atıkların kuru kenarlarına bırakır. Yumurtalar 1mm uzunluğunda ve beyaz-bej renktedir.

Larva

Yaklaşık 4-5 gün(105 saat) sonra yumurtalar çatlar ve larvalar çıkar. Bu larvalar derhal etraflarındaki ne varsa onu yemeğe başlarlar. Uygun çevre koşulları varsa bu larvalar olgunlaşmalarını tamamlarlar. Bununla beraber uygunsuz çevre koşulları varsa bu süreç 6 aya kadar uzayabilir.

Larvaların büyüklüğü 27 mm uzunluk ve 6 mm kalınlığa kadar ulaşabilir. Daha donuk, beyaz bir renkleri olup ağızlarını içeren siyah renkli küçük bir kafaları vardır.

Pupa

Olgunlaşmasını tamalayan larva,  pupa haline dönüşmek için besledikleri ortamı kuru ve korunaklı bir yer bulmak üzere terk eder. Bu göçü takiben pupalaşma süreci hemen başlar. Bu süreçte eksoskeleton kalınlaşır ve koyu bir renk alır. Bu kabuğun içinde pupa gelişimini sürdürür. İki hafta sonra erişkin BSF bu kabuktan çıkar ve üremeye başlar.

Çevre Koşulları

Isı

BSF bulundukları çevre koşullarına aşırı duyarlıdırlar. Bu nedenle uygun üretimi sağlamak için yaşadıkları ortam yakından denetlenmelidir. BSF’nin doğal ortamının subtropik/tropik bölgeler olduğu düşünülürse, geliştirme ortamının ısısı çok önemlidir.

Hem erişkin sinekler hem de larva ve pupalar için ideal çevre ısısı 27 derecedir. Yükselen ısı erişkin sineklerin yaşamlarını kısaltmakta ısı 30-36 dereceye ulaştığında BSF gelişimi kısa süre içerisinde durmaktadır.

 27 derecede yetişen erişkin sineklerin 30 derecede yetişenlere göre %5 daha ağır olduklarını ve %10 daha uzun yaşadıkları gösterilmiştir. Bununla beraber larva gelişimi 27 derecede 30 dereceden 4 gün daha uzun sürmüştür. Yumurtadan erişkin sineğe dönüşüm süresi 43 gün olarak bulunmuştur. Bu nedenle soğuk ve ısı değişikliklerinin fazla olduğu bölgelerdeki işletmelerin ortam ısını yakından denetlemeleri ve 27 derece civarında bir ısıda sabitlenmesi önemlidir.

Nem

BSF sadece ortam ısına değil nem miktarına da duyarlıdır. Nem özellikle larvaların yumurtadan çıkmalarında önemlidir. Düşük ortam nemi yumurtalardan su kaybına dolayısı ile sertleşmesine neden olarak larvaların yumurtan çıkmalarını zorlaştırır. Rölatif nem miktarı %25 düştüğünde yumurta hasarı büyük boyutlara ulaşır.

Aynı şekilde düşük nemli ortamlarda erişkin BSF %70 ortam nemine kıyasla 2-3 gün daha kısa yaşar. Bu nedenle ortam nemi arttıkça üretim kapasitesi  daha yüksek olacaktır. 27 derecelik bir ortamda çiftleşmenin gerçekleşmesi, yumurta ve larvaların sağlıklı olması için ortam neminin %30-90 arasında tutulması gereklidir.

Aydınlatma

BSF üretiminde dikkate alınması gereken bir başka nokta da BSF’lerin kış aylarında çiftleşmemeleri neden ile ışık kaynağıdır. Doğal ortamda direk gün ışığı çiftleşmeyi artırır. Kapalı ortamlardaki işletmeler yapay ışık kullanmak zorundadır.

Doğal güneş ışığı altındaki çiftleşmelerin %85’i sabah 100 mikromol/m2/sn düzeyindeki ışıkta gerçekleşir. 110 mikromol/m2/sn aşıldığında çiftleşme miktarı çok azalır.

500 watt 135 mikromol/m2/sn ışık yoğunluklu quartz iyot lambası ile yapılacak aydınlatma, doğal ışıkla karşılaştırılabilir bir çiftleşme ve yumurtlama miktarı sağlayacaktır. Işık dalga boyu ise 450-700 nm arasında tutulmalıdır.

Beslenme(Diyet)

Erişkin BSF yiyecek tüketmez. Ancak suya ihtiyaçları vardır. Bu amaçla ortama sık ve yeterli miktarda su sislemesi yapılmalıdır. Erişkinlerin temel enerji kaynağı larva sürecinde depoladıkları yağdır. Larvaların daha geniş bir spektrumda ve miktarda yiyeceğe ihtiyacı olur. Larvaların tüketimine sunulan organik atıkların belli bir miktarın üzerinde su içermesi gerekir. Verilen atığın yaklaşık %20’si larva kütlesine dönüşür. Larvanın kuru ağırlığı %37, pupanın %44’tür. Biyodönüşüm %24 olarak hesaplanmalıdır.

BSFL besin değeri

BSF larvasının analizi aşağıdaki gibidir.

%41.1 protein

%34.8 yağ

%14.6 Kül

%7.9 Su

%7 Fiber

%5 kalsiyum

%1.5 Fosfor

%14 NFE(Nitrogen free extract)

Ticari Ölçekte BSF Yetiştiriciliğinin Güçlükleri

Bir yem hammadesi olarak BSF larvasının  endüstriyel ölcekte üretiminin önünde bazı engeller var. Ticari bir girişim planlayanlar için kaba bir hesap yapmak istiyorum.  Piyasa fiyatları ve mevcut mevzuatla tavuk veya balık proteini yerine BSF larvası satmayı planlayan bir girişimciyi ele alalım. 100 kg/gün larva üretimi hedeflemiş olsun. 
Atık tipine göre değişmekle birlikte (hayvan gübresi veya yiyecek)kuru madde/su oranı ortalama yüzde 80. 
Kabaca 1 tondan 200 kg kuru BSF maması çıkıyor. 
Biyokonversiyon oranının yiyecek atıkları kullanıldığında yüzde 25, hayvan gübresi kullanıldığında yüzde 12 olduğunu biliyoruz. 
Basit bir hesapla bir ton ıslak yiyecek atığından 50 kg larva elde edilebildiği görülüyor. Bu durumda günlük 100 kg BSF larvası için 2-4 ton/gün atık temin etmek, yetiştirme ortamına taşımak, depolamak, bazı durumlarda plastik-cam vs ayrıştırmak, larvalar için uygun kıvam ve büyüklüğe getirmek ve nihayet larva ortamına yaymak gerekiyor. Tüm bu işlemler için gerekli arazinin, personelin, teknolojinin, ekipmanın maliyetini ve işin sürdürülebilirliğini hayal edebiliyor musunuz?
En pahalı protein kaynağı olan balık ununun fiyatı yanılmıyorsam 4.5 lira/kg. Bu demektir ki oldukça iyimser bir tahminle aylık 13500 liralık bir girdi söz konusu. Ekipmanların yatırımı, amortismanı, personel harcamaları düşünüldüğünde geriye kalanın çok tatminkar olmayacağı kanısındayım. Kaldı ki yem üreticilerinin tedarikçisi olacaksanız günlük en az 1 tonluk bir üretimi hedeflemelisiniz. Bu da günlük 40 ton atık yani yaklaşık 1000 büyükbaş hayvanlık bir besihanenin gübre çıktısı demek.(rakamlar dipterra.com sitesinden alınmıştır).
Parakende satış çok daha rasyonel çünkü larvanın kg fiyatı alternatifleri düşünüldüğünde oldukça iyi kalıyor. 
Butik ölçekli organik sertifikasyonu olan veya olmayan yumurta üreticilerinin tedarikçisi olmak da iyi bir seçenek. Ya da BSF üreticisi olurken yumurta üretimini de sisteme eklemek ya da yumurta üreticisiyseniz BSF üretimi yapmaya başlamak. Kendi ihtiyacını karşılamak için. 
Son olarak söyleceklerimin pazarlama formasyonuna sahip birinin filtre etmesini çok isterdim ancak henüz kimsenin bilmediği bir ürün söz konusu olduğunda yani henüz pazar mevcut değilken üretici sayısının artmasının pazarlama ve farkındalık aktivitelerinin artmasına bağlı olarak rekabetin değil pazarın oluşması ve büyümesine hizmet eder kanısındayım. Halen üzerinde çalıştığını bildigim küçük üreticilerin rekabet endişesi taşımadan üretici sayısını artıracak bir strateji benimsemesi, çevresinde bulunanları heveslendirip işbirliği yaparak, deneyimlerini paylaşarak ve tartışarak pazarı büyütebileceklerinin bilincinde olmaları gerekiyor.

Yumurta Tavukçuluğu ve BSF Yetiştiriciliği

Beslenmelerini BSF larvaları ile desteklediğim, hiç bir ticari yem ürünü, antibiyotik ve aşı kullanmadan 25 kişinin yemek yediği bir mutfağın atıkları ile yakınlardaki çimlenmiş alandan toplanan yeşilliklerden yararlanarak yetiştirdiğim 70 civarı kanatlının 5 ay sonundaki gelişimi aşağıdaki bağlantıdan izlenebilir.

http://www.youtube.com/watch?v=Gc1ssNhq7X4&list=PLcXafJ7DwCkNPbKIawtfysiPhijydeQgF

Aldığımdan bir kaç gün sonra ortaya çıkan ve hızla yayılan göz enfeksiyonunu tek tek gözlerine 2 gün süreyle damlattığım ab-steroid iceren göz damlası ile kontrol altına aldım. Rasyolarını ölçmem mümkün olmadı. Gelişmelerini bu işi yapanların yorumlamasını isterim

Iki tavuğu tespit edemediğim bir nedenden 4 tanesini kedi ve köpeklere kaptırarak kaybettim. Elektrikli çit kullanıyorum ve predatörlere karşi son derece etkili olduğunu deneyimledim. Sonrasında başka kaybım olmadı.

Günlük yaklaşık 700 -1000 gr prepupa-pupa evresindeki BSF larvasını günlük  yemek atıklarından oluşan diyetlerine herhangi bir işlem uygulamadan ekleyerek yedirdim. Herbirinin payına ne kadar düştü bilmiyorum. Biri hariç henüz yumurtlamaya başlamadılar. Yumurtaların büyüklük, renk, koku ve lezzet olarak oldukça iyi olduğunu söyleyebilirim.

BSF yetiştiriciliğinin kücük ve orta ölçekli kanatlı yetiştiriciliği ile kombine edilmesinin yumurtalar makul bir fiyattan pazarlanabilirse daha rasyonel bir iş modeli olacağı kanısındayım. 

Not: Elektrikli çitten çok memnunum. İlgilenenler için satın aldığım firmanın adresi aşağıda

http://www.argenc.com/index.html

Yumurtlama ve Yeni Çıkan Larvaların Bakımı

BSF kolonisi kurulduktan ve çiftleşme başladıktan sonra yumurtaların düzenli olarak toplanması ve en az kayıpla yumurtadan çıkarılmasının sağlanması gerekiyor. Karton kutu plakalarının etrafa yerleştirilmesi, deliklerine yumurtlama gerçekleşirse bunların başka bir ortama taşınması yumurta toplama noktasında iyi bir araç gibi görünüyor. Kartonları topladıktan sonra yumurtadan çıkacak larvaların başlangıç diyetinin olduğu bir başka ortama taşıyoruz. Bu ortamda kuruluk önemli bir problem. Ben karton plakaları ıslak sargı bezinin içerisine yerleştirip bunu da başlangıç diyeti içeren küçük kutuların içine koyup larvaları oldukça iyi oranlarda yumurtadan çıkarabildim. Pamuklu sargı bezinin sağladığı ıslaklık larvalar için mükemmel bir yatak vazifesi görüyor. Altında çok yoğun olarak toplanıyorlar. Ölçek büyüyünce larvalar için mama temini önem kazanıyor. 50 civarı tavuğu besleyecek larva stoğunu beslemek için bir pastane ya da lokanta ile anlaşmak gerek. Gıda atıklarını püre kıvamına getirmeniz larvaların yeme hızını dolayısıyla büyümelerini çok artırıyor. Basit bir rondo işinizi görecektir. Ben günde 2 veya 3 kez beslenmeyi tercih ediyorum. Tüketim hızlarının üzerinde mama verildiğinde yağlı bir sızıntı suyu ortaya çıkıyor. Mevcut sızıntı suyu çok artıyor ve ayrıca küçük meyve sinekleri de sofrayı paylaşmaya başlıyor. Yapışkan bantlar bu davetsiz misafirler için oldukça başarılı sonuç verdi. Popülasyonları rahatsızlık verici düzeylere ulaşamıyor. Karasinek sezonu henüz açılmadı ama bunların BSF`dan hoşlanmadığını biliyoruz.
Yumurta toplamak için karton plakaların yanı sıra kabaca 15x5x20 cm boyutlarında bir teneke kutu da çok iyi iş görebilir. Tenekede satılan cay ya da türk kahvesi kutularını her markette bulabilirsiniz. Madeni bozuk paraları ya da vida başları için kullanılan pulları ısıtılarak bu kutuların plastik kapaklarına çapı 3 cm civarında düzgün delikler açabilirsiniz. Kutunun içerisine biraz sızıntı suyu, shell ve agaç yongası ile biraz kepek ve tavuk yemi ile mısır unu da olabilir, karıştırarak koloninin olduğu bölgede yere bırakın. Sinekler kutunun içerisine ya da kapağın iç yüzüne yumurtlayacaklardır. Yumurtaları gördüğünüz ve yeterli olduğunu düşündüğünüz durumda çıkım odasına taşıyıp daha özenli beslemelere başlayabilirsiniz. Yumurtadan çıkım yeri için daha yüksek nem oranına sahip ayrı bir dolap ya da mekan ayarlamanızı öneririm. Süreci yönetmenizi çok kolaylastıracaktır.
Sayı çok olduğunda ilerleyen aylarda özellikle kışın tavuklar larvasız bırakmamak için stok yapmak ve metabolizmalarını düşürmek gerekiyor. Tatil modunda çalışan bir buzdolabına(13 derece) bir kutu bsf larvası yerleştirdim. Dayanma suresini buradan paylaşacağım.

Yumurtalar burada yumurtadan cikiyorlar. Ici daha nemli ve sicak

Kapagi delikli teneke kutuda yumurtadan cikan larvalar

Larvalarla beslenecek genc pilicler

Üreticiler için temel ipuçları

1- BSF üretimini sürekli ve yoğun olarak yapmak isteyenlerin "indoor" bir ortam hazırlamaları gerekir. Coğrafya ve iklim uygunsa konteyner iyi bir seçenek. Önerilen 64 m3'lük bir hacim, ancak ben 8 m3 bir kafes içerisinde gayet yeterli bir sonuç aldım. Yeterli bir ışık için çatıya en az bir metrekarelik bir pencere uygun olacaktır.
2- Isı ve nem oranları en az 25 derece, en fazla 35 derece olmalı.%50 ve üzeri nem sağlanmalı.
3- Koloni için en az 10 bin larvalık bir başlangıç sayısına ihtiyaç var. Yeterli sinek sayısına ulaşmadan çiftleşme ve yumurtlama yeterli olmuyor.
4- Larvalar için ağaç yongası mükemmel bir ortam. Hem yeterli havalanmayı sağlıyor hem yumurtlama için doğal bir ortam ve sürdürülebilir. Karton şeritler koloni oluştururken şart değil. Bırakın larvaların bulunduğu ağaç yongalarının içine yumurtlasınlar. Larvalar sağlıklı yumurtalarını yemezler. Yongalar larvaların kabuklarında sıyrılmak için gerekli takılma ve sürtünmeyi de sağlayacağı için de tercih sebebi olmalı. Yumurta toplama işini ikinci kuşakta yaparsınız.
5- Larvaları mutfak atıkları ile besleyin. Pişmiş yemek atıkları uygun. Başlangıçta mikser kullanarak inceltin, püre kıvamında olsun, yemeleri ve buna bağlı olarak büyümeleri hızlanır. Seçici olmanıza gerek yok, tüketim hızlarına bakarak besleme sıklığını ve miktarını rahatlıkla ayarlayabilirsiniz. 20 gün sonra bol miktarda atığa ihtiyacınız olacak hazırlıklı olun.
6- Kutunun bir kenarında migarasyon için bir rampaya ihtiyaç olacak biliyorsunuz. Yapısının kaygan olmamasına dikkat edin. Ahşap ve 30 derece civarında eğim yeterli. Ben büyüme ortamları için 50 cm genişlik, 30 cm yükseklikte ahşap bir kutu kulandım. Rampayı da düşünecek olursanız bir metreyi aşacak bir uzunluk gerekecek. İnternette bolca tasarım seçeneği bulacaksınız.
7- Larvaların büyüyeceği ve pupa olacağı kolonin bulunduğu başlangıç kutusunun dibinde zaman içerisinde sızıntı suyu oluşacak. Anaerobik bir ortam yaratacağından, kutuya larvaların kaçamayacağı bir drenaj sistemi de kurmalısınız. Bu konuda daha sonra ayrıntılı bilgi vereceğim. Bu sızntı suyunun içeriği bitkiler için mükemmel bir besin değerine sahip. Sulandırarak kullanacaksınız, sakın atmayın. İkınci kuşak larvaların yumurtlama süreçlerinde de yararlanacağız. Bu konuyu da daha ayrıntılı işleyeceğim.

Çok temel başlangıç bilgileri bunlar. Büyütme ortamından başlayarak daha ayrıntılı ve görsel de kullanarak  bir sonraki yazımda deneyimlerimi aktarmaya devam edeceğim

2016 Başlarken

Biz farklı coğrafyalarda yaşayan birlikte üretmekten hoşlanan 5 hekimiz.

2016 yılı Mayıs itibari ile yeni koloni oluşturulması, çiftleşme, yumurtlama ve yumurtadan larvaların çıkması için gerekli uygun koşullar sağlanarak BSF larva üretimine başladık. Türkiye için en azından boyutu ve Ankara Gölbaşında gerçekleşmesi dolayısıyla coğrafya(iklim) açısından ilk örnek olduğumuzu düşünüyoruz.

Bilindiği gibi BSF larvaları kanatlılar, balıklar ve sürüngenler için canlı ya da kurutulmuş olsun, mükemmel bir besin kaynağıdır. Evcil hayvan üreten, satan, yetiştiren, evinde besleyen herkes güvenle kullanabilir.

Larvaları bizden değişik boylarda canlı ya da kurutulmuş olarak temin etmeniz mümkün. Elde edilecek gelir üretim sürecinin mükemmelleştirilmesi için, ama asıl, bu süreç sırasında bizimle çalışan, çok zor koşullarda hayatlarını sürdürdüğünü bildiğimiz tutunamayan insanlara, vatandaşlarımıza, yurtsuz misafirlerimize ve çocuklara ayni yardım şeklinde kullanılacaktır. Bir toplumun gelişmişlik düzeyi en alt kesimindekilerin yaşam kalitesi ile ölçülür. Doğru anlaşılmak amacı ile hedefimizin yardım toplamak değil dünyayı bulduğumuz gibi bırakmak olduğunu vurgulamak isteriz.

Aşağıda üretim ortamı ve süreç ile ilgili görsellere ulaşmanız mümkün. Görsellerin tamamı bizim tarafımızdan üretilmiştir, referans vererek çekinmeden paylaşabilir yada kullanabilirsiniz. İki yıl boyunca edindiğimiz tüm bilgi ve deneyimi bizimle benzer misyona sahip olanlara aktarmaktan da mutlu olacağız.

İletişim ve larva temini için tıklayınız...

Black Soldier Fly

Yaşam döngüsü:

Black soldier fly, Hermetia illucens (Diptera: Stratiomyidae) organik materyallerle beslenen obur bir canlıdır. Bir günde kendi vücut ağırlığının iki katı ağırlığında materyal tüketir.  Bu özelliği sayesinde az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde organik atıkların biyolojik olarak azaltılmasında bir mühendislik harikası yaratabilecek potansiyele sahiptir.

BSF (Hermetia illucens) 13-20 mm uzunluğunda yabanarısına benzeyen yararlı bir böcektir. Yılda 3 jenerasyon üretir. Her seferinde 500-800 yumurta bırakır. 2-4 günlük kuluçka döneminden sonra 21-24 gün sürecek larva formuna dönüşür. Larva formunun son aşaması olan pupa döneminde beslenmesini durur, sindirim sistemini boşaltır ve ağzını kullanarak hareket ederek pupa dönemini geçireceği bir bölge aramaya başlar. Bu dönem 14 gün civarında sürer. Bu süreler beslenme ve çevre şartlarına göre değişiklikler gösterebilir. Sinek döneminde sadece su içer,  çiftleşir, yumurtlar ve 4-8 gün sonunda ölür. Yeterli bir su kaynağı varsa sinek formunun süresi uzar. Sinek formu 2 gün sonra çiftleşir ve çiftleşmeden 2 gün sonra yumurtlar. Dişi sinek yumurtalarını besin kaynağının yakınındaki çatlaklara koyma eğilimindedir. Yumurtalar 4 gün sonra çatlar. %80 nem ve 26 C olan ortamda yumurtaların %88’i larvaya döner. Davranış olarak insanlara yaklaşmaz, iyi bir uçucu değildir, herhangi bir patojen mikroorganizmanın taşıyıcısı olduğu tespit edilmemiştir.

Şekil 1. Black Soldier Fly Yaşam Döngüsü

Coğrafya:

BSF ABD güneyinden köken alarak tropikal ve subtropikal iklime sahip dünyanın her yerine yayılmış doğal bir türdür. BSF larvaları hayvansal gübrelerin biyolojik dönüştürülmesi, hayvan yemi ve ev sineklerinin kontrolünde kullanılmaktadır. BSF’ın dünyada görüldüğü ve yetiştirildiği yerler aşağıda görüntülenmektedir

http://blacksoldierflyblog.com/GMap/BSFmap.html


BSF larvalarının atıkların dönüşümünde kullanımı:


BSF larvalarının gelişim ortamı bitkisel atıklardan hayvan cesetlerine kadar değişen spekturumda çeşitliklik göstermektedir (Sheppard et al., 2002). BSF birkaç önemli nedenden ötürü ziraati yakından ilgilendirir.

1. Hayvansal dışkının hacimsel olarak azaltılmasını ve besin değeri yüksek bir gübreye dönüştürülmesini sağlar.(Sheppard, 1983; Sheppard et al., 1994; and Erickson et al.2004). %42 protein, %35 yağ içeren pupa formu, %8 kuru madde dönüşüm oranına sahiptir. Yani 100 gr organik atık 8 gram larvaya dönüşür.(Sheppard and Newton 2000) . Hayvansal dışkının miktarında %50 azalma, daha az yararlı fosfor ve nitrojen miktarında %42 ve %26 azalma sağlar. Bu maddelerin çevreye olabilecek olumsuz etkilerini azaltır. Hayvan dışkılarında bulunan antibiyotik ve diğer veteriner ilaçlarının içme sularına karışarak su kalitesine olan olumsuz etkilerini ortadan kaldırır.

2. BSF larvası yüksek protein ve yağ oranı sayesinde tavuk ve balık yemi olarak kullanılan soya ve balık unu karışımlı diyetin yerine geçebilecek besin değerine sahiptir. (Hale,1973, Newton et al., 1977,  Bondari and Sheppard, 1987).

3. Hayvan dışısındaki ev sineği larvalarının gelişimini engeller. Ev sineği larvalarını yer ve aralarındaki rekabetten ötürü ev sinekleri BSF kolonisinin olduğu yere yumurtlamayı tercih etmez.

4. Dışkının kokusunu azaltır. Dışkıda bulunan  E.Coli, Salmonella gibi patojen mikroorganizmaların konsantrasyonunu düşürür ve helmint yumurtalarını yiyerek daha hijyenik bir ortam haline getirir. (Sheppard, 1983; Sheppard and Newton, 2000; Newton et al., 2005, Liu et al., 2008, Eawag, www.Eawag.ch). Laktobasil aktivitesini %1’in altına düşürür. BSF larvaları içeren ortam PH’sı görece yüksek olmasına rağmen fermantasyon gerçekleştiğinde açığa çıkan amonyak miktarı azalmaktadır.

5. İçerdiği yüksek yağ oranı nedeni ile büyük ölçekte üretilerek biodiezel olarak da pazarlanmaktadır.(Hollandalı firma)

6. BSF ve solucan birlikte yaşamaları verimli bulunmamıştır ancak BSF larvaları tarafından sindirilmeyen ancak yapısı değiştirilerek kalan organik atıktan kompos olarak yararlanılabildiği gibi  vermikompos için mükemmel bir hammaddedir.

7. Balık yemi olarak kullanıldığında balıkların immün sistemini destekleyerek hastalıklara daha dayanıklı ve sağlıklı balık üretimine katkısı olduğu raporlanmıştır(Endonezya).

8. Kırsal kesimde butik ölçekte canlı tavuk yetiştiriciliğini yem maliyetlerini düşürerek özendirmektedir.