2018 mayıs ayında ölçeklenebilir bir model geliştirmeye karar verdim. Amacım üretim tasarımının basit ve sürdürülebilir olmasıydı. BSF larva üretiminin aşamaları kabaca
Koloni kurulması
Yumurtaların toplanması
Larva kreşi
Larva beslenme
Hasat
Kurutma
Yağsızlaştırma(isteğe bağlı),
Şeklinde sıralanabilir. Her bir aşamanın tasarımında yaratıcı modeller geliştirmek gerekiyor. Fonksiyonel, ama basit ve verimli olmalı
10 bin larva ile ilk koloniniyi Ewag modelini kısmen değiştirerek kurdum.
1.40x1x1 metre boyutlarında tül kafes, pupaların sineğe dönüşerek göç ettiği karanlık çıkım odası ve bu iki ortam arasında 25 cm boyutlarında geçiş kanalı.
Oldukça küçük bir ortamda çok sayıda sineğin bulunması nedeni ile bir miktar kaygılıydım. Tavandan doğal ışık alıyordu ve yine yukarıdan pulvarize sulama yapılıyordu.
Yumurtaları atraktan üzerine ya da yakınına yerleştirdiğim yumurta yataklarından hasat etmeyi planladım ve bunun için bir kaç modeli 3D yazıcı ile çıkardım. Bu konuda tüm süreci birlikte yürüttüğüm dostum Gökhan Arel’in büyük katkısı oldu.
Yataklardan toplanan yumurtaları civciv yemi ve kepek karışımını uygun şekilde nemlendirilen başlangıç diyeti ile beslenmek üzere larva kreşine taşıdım. Yumurta yataklarını her 3 günde bir larvaların aynı yaşta olması için değiştirdim ve farklı kutulara yerleştirdim. Yaklaşık 5-7 gün içerisinde yumurtadan çıkan larvalar 5 gün sonra gözle görülebilir hale geldiler. Larvalar farklı kutulara konmasına rağmen kutu dışına çıkarak hedeflediğim aynı boyda larva elde etme planımı bozdu bu nedenle farklı genişlikteki titreşimli eleklerle larvaları boyutlarına göre ayırdım. Sayarak metrekarede 50 bin olacak şekilde larva beslenme yataklarına yerleştirdim. Büyükbaş hayvan gübresi ile 14 gün boyunca besledim. Karşılaştığım en önemli sorun kompostlaşma sırasında oluşan ısı oldu. 45 derecenin üzerinde larvalar 4 saat içerisinde 50 derece bir kaç dakika içerisinde ölürler. Bu nedenle nemlendirme ve karıştırma yaparak ısıyı düşürmek gerekti. Diğer bir sorun karasinek popülasyonu. Ortam onlar için son derece atraktif ve larvaların bulunduğu ortamda hızla çoğalıyorlar. Olması beklenenden az olmakla beraber kapalı bir ortamda rahatsız edici bir popülasyona ulaşıyorlar. Bu nedenle larva beslenme yataklarının üzerini tül ile örttüm. Oldukça yararlı oldu ve üremeleri sınırlandı. Larvaları kendiliğinden göç edecekleri geç prepupa dönemini beklemeden geç larva ve erken prepupa döneminde eleyerek hasatını yaptım. Bu işlem için titreşimli elek ve fotofobik özelliklerinden yararlandım. 10 bin larvalık başlangıç sinek stoğundan yaklaşık 1,5 aylık süre sonunda 200 bin civarı larva hasat etmeyi başardım. 20 bin kadarını ikinci kuşak için ayırdım kalanlarını tavuklarım afiyetle yediler. Bu arada Tarım Bakanlığı Arge destek programına etlik piliç yetiştiriciliğinde BSF larvalarının rolünü çalışacağım araştırma projesine başvurdum. Kabul edilecek olursa yıllık bir kaç ton kapasiteli bir üretim modelini önümüzdeki sene deneme şansım olacak. Bu çalışmada larva beslenme ve hasatı konusunda farklı tasarımlar da denecek.
Larva kurutma, yapay ışık ve yağsızlaştırma konusunda iklim izin verirse bir kaç deneme yapmayı planlıyorum
